استیبل کوین (Stablecoin) چیست؟

استیبل کوین چیست؟

استیبل کوین، یک نوع ارز دیجیتال است که ارزش آن به قیمت یک دارایی دیگر وابسته است. همانطور که در گذشته پول‌ های فیات مانند طلا یا دیگر دارایی‌ های ارزشمند را پشتیبانی می‌کردند، استیبل کوین‌ها نیز به دارایی ارزشمندی وابسته هستند. این دارایی می‌تواند یک ارز فیات مانند دلار آمریکا یا یک ارز دیجیتال دیگر باشد.

پشتوانه استفاده از یک دارایی به این معناست که برای هر واحد استیبل کوین، مقداری از آن دارایی (مانند دلار واقعی) در نگهداری مخصوص ذخیره می‌شود. این باعث می‌شود که ارزش هر واحد استیبل کوین همواره برابر با ارزش دارایی پشتیبانی‌کننده آن (مثلاً یک دلار) باشد. این معمولاً با نسبت یک به یک (۱:۱) انجام می‌شود.

با توجه به اینکه ارزهای فیات نسبت به ارز های دیجیتال کمتر نوسان دارند، استیبل کوین‌ ها نقشی مشابه دلار یا یورو دیجیتال دارند و با کاهش نوسان در معاملات، این ارزها راحت‌تر قابل استفاده می‌کنند.

برای کاربران، استفاده از استیبل کوین‌ها اهمیت زیادی دارد. به عنوان مثال، در سایت کوین‌ مارکت‌کپ، حجم بیشترین معاملات روزانه مربوط به استیبل کوین‌ هاست. “تتر” با نماد USDT به عنوان یکی از محبوب‌ترین استیبل کوین‌ها، روزانه بیش از ۱۱۰ میلیارد دلار معامله می‌شود که دو برابر حجم معاملات بیت‌کوین است.

در بین ۲۰ ارز برتر، ۳ استیبل کوین وجود دارد: تتر، “USD Coin” با نماد USDC و “Binance USD” با نماد BUSD.

انواع استیبل کوین

انواع استیبل کوین‌ها بر اساس پشتوانه‌شان به سه دسته تقسیم می‌شوند. این پشتوانه می‌تواند از نوع‌های مختلفی مثل پول‌ های فیات، جواهرات مانند طلا و الماس یا حتی یک ارز دیجیتال باشد.

استیبل کوین با پشتوانه فیات

استیبل کوین با پشتوانه‌ی فیات یکی از ساده‌ترین و قابل فهم‌ترین انواع Stablecoin است. در این حالت، ارز دیجیتال با استفاده از یک دارایی واقعی مانند پول فیات (مثل دلار) پشتوانه گذاری می‌شود. این نوع استیبل کوین معمولاً به نسبت یک به یک (۱:۱) با دلار یا دیگر واحد‌ های فیات پشتوانه گذاری می‌شود.

معمولاً این نوع از استیبل کوین‌ها مانند “تتر” (USDT) و “TrueUSD” (TUSD) عمل می‌کنند. مفهوم پگینگ نیز به این ایده اشاره دارد که ارزش Stablecoin به ارزش دلار یا پول فیات دیگر مرتبط است و قیمت هر واحد آن برابر با ارزش پشتوانه‌اش (مثلاً یک دلار) است.

یکی از مزیت‌های اصلی استفاده از Stablecoin با پشتوانه فیات، ثبات قیمت آن است. زیرا هر واحد Stablecoinهمواره به یک دلار معادل است و این ارتباط توسط دارایی پشتوانه‌ای که در بانک یا مؤسسه نگهداری می‌شود، حفظ می‌شود.

اما، وجود مسائلی نیز در این نوع Stablecoin وجود دارد. این ارزها به طور کامل متمرکز هستند؛ یعنی نگهداری از پشتوانه و مدیریت آن در یک سیستم متمرکز مثل بانک صورت می‌گیرد. همچنین، نظارت دوره‌ای و منظم بر پشتوانه‌ها و تطابق میان موجودی ارز دیجیتال در گردش و پشتوانه ضروری است.

علاوه بر این، موازنه و نظارت قوانین دولتی نیز در این موارد اهمیت دارد. محدودیت‌ های قانونی می‌تواند بر سیستم استیبل کوین با پشتوانه فیات تأثیر گذار باشد، زیرا نگهداری و جابه‌جایی پشتوانه تحت نظارت سیستم قانونی کشورها قرار دارد و ممکن است با موانع حقوقی مواجه شود.

استیبل کوین با پشتوانه کریپتو

استیبل کوین‌ های با پشتوانه‌ی کریپتو، واکنشی به مسائلی بودند که در Stablecoin های با پشتوانه فیات وجود داشت. این ایده، تلاشی برای جلوگیری از مشکلات مرتبط با متمرکز بودن و نوسانات قیمت دارایی‌های پشتوانه در Stablecoin ها بوده است.

در Stablecoin با پشتوانه کریپتو، دارایی دیجیتالی مانند بیت‌کوین یا ارز دیجیتال دیگر به عنوان پشتوانه مورد استفاده قرار می‌گیرد. این سیستم به دلیل استفاده از بلاکچین و ویژگی‌های غیرمتمرکز، اطلاعات شفافیت و رصد تراکنش‌ها را برای کاربران فراهم می‌کند.

یکی از ویژگی‌های این نوع Stablecoin، “Over Collateralized” بودن آن است. این به معنای این است که مقدار دارایی پشتوانه بیشتر از ارزش Stablecoin است، به منظور حفظ ثبات قیمت آن در مواجهه با نوسانات دارایی پشتوانه. این نسبت معمولاً برای کاهش ریسک نوسانات قیمتی ارز دیجیتال پشتوانه‌ای بیشتر از یک به یک تعیین می‌شود.

Stablecoin های با پشتوانه کریپتو از لحاظ فنی پیچیده‌تر هستند و ریسک‌هایی همچون از دست رفتن وثیقه‌ها در زمان نوسانات شدید قیمت وجود دارد، به خصوص در پلتفرم‌های وام‌دهی. اما، از طرف دیگر، این سیستم‌ها به کاربران امکان می‌دهند که با دقت بیشتری مواردی مانند موجودی پشتوانه و اطلاعات تراکنش‌ها را بررسی کنند.

Stablecoin هایی مانند DAI از پلتفرم MakerDAO و sUSD از شبکه Synthetix و RSV از پروژه Reserve Tokens، نمونه‌ هایی هستند که از این مدل استفاده می‌کنند. این استیبل کوین‌ها تا حدودی به دنبال راه‌حل‌ هایی برای مشکلات Stablecoin های با پشتوانه فیات بوده‌اند.

استیبل کوین بدون پشتوانه یا الگوریتمی

استیبل کوین بدون پشتوانه، یک رویکرد نوآورانه است که از مفهوم عرضه و تقاضا برای تنظیم قیمت استفاده می‌کند، مشابه به رویکرد بانک‌ های مرکزی برای تنظیم ارزش ارز های ملی خود. این نوع Stablecoin با استفاده از الگوریتم‌ های خودکار و قراردادهای هوشمند روی بلاکچین، میزان عرضه و تقاضا را تنظیم می‌کند تا قیمت آن به طور پایدار حفظ شود.

در این روش، الگوریتم‌ های خودکار بر اساس تغییرات تقاضا و عرضه، تعدادی از کوین‌ های جدید تولید یا از گردش خارج می‌کنند تا قیمت را تعادل بخشند. این مکانیسم به این صورت کار می‌کند که در صورت افزایش تقاضا، سیستم کوین‌های جدید تولید کرده و در صورت کاهش تقاضا، کوین‌ها را از گردش خارج می‌کند.

از مزایای این نوع Stablecoin می‌توان به عدم نیاز به پشتوانه و وابستگی به دیگر ارز های دیجیتال یا فیات اشاره کرد. آن‌ها به طور کامل غیرمتمرکز هستند و مستقل از وضعیت بحرانی دیگر ارزها می‌توانند کار کنند.

با این حال، این نوع Stablecoin ها هنوز مقبولیت و وسعتی کسب نکرده‌اند و همچنان به عنوان یک فناوری جدید و پرریسک محسوب می‌شوند. یکی از مشکلات آنها، وابستگی به کد برنامه‌ی کامپیوتری است که ممکن است در صورت وجود مشکلات، منجر به از بین رفتن کامل شبکه و ضررهای بسیار بزرگی برای کاربران شود.

Stablecoin های الگوریتمی مانند AMPL، USDC و ESD از جمله نمونه‌هایی هستند که از این مدل استفاده می‌کنند، اما با این وجود، این بازار همچنان در حال توسعه و آزمایش بوده و پتانسیل‌ها و ریسک‌ های مختلفی را دربرمی‌گیرد.

مزایا و معایب استیبل کوین

مزایا:

1. اعتماد و ثبات قیمت:
   • ثابت بودن قیمت Stablecoin های با پشتوانه، اطمینان و اعتماد کاربران را جلب می‌کند، زیرا هر واحد از این ارز دیجیتال معادل یک دارایی واقعی مانند دلار آمریکا است.
2. قابلیت معامله:
   • Stablecoin ها به کاربران امکان معامله‌ی ارزهای دیجیتال با پول فیات را فراهم می‌کنند، که این امکان در برخی صرافی‌ها با واحدهای پولی خاص محدود است.
3. کنترل نوسانات:
   • با توجه به ثبات قیمت Stablecoin ها، کاربران می‌توانند تا حد زیادی از نوسانات بازار در معاملات و سرمایه‌گذاری‌های خود در امان بمانند.

معایب:

1. پشتوانه‌ی مشکوک:
   • اطمینان از میزان و کیفیت پشتوانه‌ی Stablecoin ها، به خصوص در نوع اول (مثل تتر)، ممکن است کار ساده‌ای نباشد و شکوفایی کمپانی پشتوانه نیز نقدهایی را به دنبال داشته باشد.
2. نوسانات محدود:
   • اگرچه Stablecoin ها به ثبات معینی دست می‌یابند، اما همچنان ممکن است کمی نوسان داشته باشند، حالا که تعدادی از آنها درصد کمی از نوسانات را تجربه کرده‌اند.
3. محدودیت‌ های نوع اول:
   • Stablecoin های با پشتوانه‌ی فیات از مشکلات مانند متمرکز بودن و تأثیر قوانین حکومتی بر پشتوانه نیز روبرو هستند.

سخن پایانی

در این مقاله، به توضیح مفهوم Stablecoin و انواع آن پرداختیم. Stablecoin ها به عنوان ارز های دیجیتال طراحی شده‌اند تا در فرآیند های محاسباتی و معاملات، امکانات بیشتری را فراهم کنند و همچنین به منظور کاهش ریسک‌ های بازار ارزهای دیجیتال عمل نمایند.

یکی از ویژگی‌ های مهم استیبل کوین‌ ها، ثبات قیمت آنها است. شبکه‌ های Stablecoin به گونه‌ای طراحی شده‌اند که در مواقع ناتوانی در تعادل عرضه و تقاضا، تغییرات حداقلی در قیمت آن‌ها اتفاق بیفتد.

استیبل کوین‌ ها به سه دسته با پشتوانه‌ی فیات، با پشتوانه‌ی کریپتو و بدون پشتوانه (یا الگوریتمی) تقسیم می‌شوند. نمونه‌هایی از استیبل کوین با پشتوانه‌ی فیات شامل USDT و TUSD می‌شوند، در حالی که sUSD، DAI و RSV نمونه‌هایی از استیبل کوین با پشتوانه‌ی کریپتو هستند. همچنین AMPL و USDC به عنوان نمونه‌ هایی از استیبل کوین‌ های الگوریتمی معرفی می‌شوند.

با امید به اینکه این مقاله به شما اطلاعات مفیدی در خصوص استیبل کوین‌ها ارائه داده باشد، امیدواریم که بتوانید این اطلاعات را در معاملات خود با بهترین نحو بهره ببرید. آرزوی موفقیت و سودآوری برای شما دارم.